SÓL W ZAPRAWIE ZDUŃSKIEJ

Sól w zaprawie zduńskiej pełni rolę krystalizatora zapobiegającego wykruszaniu się zaprawy podczas długotrwałego palenia w piecu lub kuchni. Dawniej ze względu na duży koszt zapraw szamotowych oraz ich ograniczoną podaż ten własnie sposób pozwalał na zastąpienie ich mieszaniną gliny, drobnego piasku oraz soli. Dodatek soli i wysoka temperatura powodują "spiekanie" cząstek soli oraz iłów i zwiazków żelaza zawartych w glinie. W ten prosty sposób podnoszono odporność samodzielnie przygotowanej zaprawy zduńskiej na działanie wysokiej temperatury. Wielu zdunów w Polsce oraz wykonawców z którymi mamy kontakt w krajach ościennych preferuje nadal ten prosty sposób na ograniczenie kosztów podczas budowy brył kaflowych.

Istnieją dwie drogi, aby uzyskać prawidłową zaprawę zduńską z dodatkiem soli:

• Na 8 części gliny stosujemy 1 część soli
• Na 10 litrów wody, którą zarabiamy

glinę rozpuszczamy w 1 kg soli

Według dostępnych informacji sól w już starożytności (teren Persji, Mezopotamii, Egiptu) była dodawana do gliny z której wyrabiano ceramikę użytkową stosowaną na co dzień do gotowania na otwartym ogniu. Sól podnosiła jej odporność na działanie wysokiej temperatury.
Pełniła również role prymitywnego szkliwa którym pokrywano naczynia gliniane podczas wypału posypując nią płonący ogień w piecu w którym wypalano ceramikę. Związki soli unoszone wraz z gorącym powietrzem osadzały się na ściankach wypalanych naczyń glinianych.